Depresja to nie tylko smutek 

Czym jest smutek

Smutek jest emocją, czyli chwilowym stanem naszego ciała i umysłu, wywołanym naszą interpretacją jakiegoś zdarzenia. Smutek jest ważny ponieważ informuje nas o tym, że tracimy coś dla nas istotnego. 

Przy tej emocji następuje spowolnienie psychoruchowe i spadek motywacji do działania, co ma na celu zatrzymanie nas i skupienie  się na tym co się właśnie dzieje, co wywołało ten smutek. 

Często kojarzony jest i nawet błędnie określany jako depresja. Jest to znaczący błąd jeśli idzie o nazywane smutku depresją, ponieważ smutek to tylko emocja. Tylko w porównaniu z tak obciążającą człowieka chorobą jaką jest depresja.

Czym jest depresja

Depresja to choroba, w której głęboki i długo utrzymujący się smutek może być, ale nie musi, jednym z objawów. To co czuje i jak opisuje to osoba, która zwraca się po pomoc do specjalisty może być różnie przez nią odczuwane i interpretowane. Pacjent może zwrócić się po pomoc, bo ma np, trudności ze snem, przestało go cieszyć to co dawniej, ale nie sygnalizuje smutku jako takiego ponieważ jego nastrój jest "taki nijaki".  Najczęściej przy depresji mówi się o smutku, ale może być tak, że dla kogoś ta emocja będzie mniej dotkliwa niż inne objawy i nie uwzględni jej w opisie swojej sytuacji. 

Depresję diagnozuje się przy użyciu jednego z dwóch dostępnych podręczników dla diagnostów:

DSM5- klasyfikacji zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. 

ICD 10-  Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych opracowana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO). 

Rozpoznanie epizodu depresyjnego według klasyfikacji ICD-10

Według klasyfikacji ICD-10, aby stwierdzić występowanie epizodu depresyjnego, należy spełnić poniższe kryteria:

1. Objawy utrzymują się przez co najmniej dwa tygodnie

2. Nie występowały dotąd objawy hipo- lub maniakalne 

3. Objawy nie są związane z używaniem substancji psychoaktywnych ani z jakimkolwiek zaburzeniem organicznym 

Występują przynajmniej dwa z trzech objawów podstawowych:

• obniżenie nastroju,
• utrata zainteresowań i zdolności do radowania się (anhedonia),
• zmniejszenie energii prowadzące do wzmożonej męczliwości i zmniejszenia aktywności,

oraz spośród objawów wtórnych należy zdiagnozować tyle, aby łącznie z objawami podstawowymi było ich 4: 

• osłabienie koncentracji i uwagi,
• spadek zaufania lub szacunku do siebie 
• nieracjonalne poczucie wyrzutów sumienia lub nadmiernej, nieuzasadnionej winy 
• myśli o śmierci lub samobójstwie, czyny samobójcze,
• zmniejszona zdolność myślenia, skupienia się, niezdecydowanie, wahanie 
• zmiany w aktywności psychoruchowej, pobudzenie lub zahamowanie 
• zaburzenia snu,
• zmiany apetytu 

Dodatkowo można zdiagnozować zespół somatyczny. Należy stwierdzić minimum 4 objawy spośród: 

1. utrata zainteresowań i zdolności do radowania się (anhedonia),
2. brak reakcji emocjonalnych wobec wydarzeń i aktywności, które te reakcje wcześniej wywoływały 
3. wcześniejsze niż zwykle budzenie się (o minimum 2 godziny)
4. nastrój silnie obniżony rano
5. zmiany w aktywności psychoruchowej, pobudzenie lub zahamowanie 
6. spadek apetytu 
7. spadek masy ciała 
8. spadek libido 

Rozpoznanie epizodu dużej depresji według klasyfikacji DSM-5

Kryteria rozpoznania epizodu dużej depresji:

A. Objawy utrzymują się minimum w  okresie dwóch tygodni

B. Objawy są przyczyną klinicznie istotnego cierpienia lub upośledzenia w funkcjonowaniu społecznym, zawodowym lub innych ważnych obszarach funkcjonowania.

C. Nie ma podstaw, aby epizod ten przypisywać działaniu substancji przyjmowanych przez pacjenta lub innym przyczynom medycznym związanym ze stanem zdrowia pacjenta.

D. Występowanie wymienionych objawów nie jest łatwiejsze do wyjaśnienia obecnością zaburzeń schizoafektywnych, schizofrenii, zaburzeń podobnych do schizofrenii (ang. schizofreniform disorder), zaburzeń urojeniowych lub innych zaburzeń ze spektrum zaburzeń psychotycznych.

E. Nigdy nie miał miejsca epizod manii ani też epizod hipomanii.

Aby zdiagnozować depresję należy rozpoznać 5 lub więcej spośród poniżej wymienionych objawów (co stanowi istotną zmianę w stosunku do wcześniejszego funkcjonowania), przy czym co najmniej jednym z nich było (1) obniżenie nastroju lub (2) anhedonia:

• Obniżony nastrój przez większą część dnia i niemal codziennie (u dzieci lub młodzieży zamiast nastroju obniżonego może występować nastrój drażliwy).
• Wyraźnie mniejsze zainteresowanie i satysfakcja z niemal wszystkich aktywności (anhedonia).
• Zmniejszenie masy ciała pomimo braku stosowania diet albo zwiększenie masy ciała (zmiany wyniosły więcej niż 5% masy ciała w ciągu miesiąca) lub zmniejszenie się lub zwiększenie się apetytu obecne niemal codziennie.
• Bezsenność lub wzmożona senność niemal codziennie.
• Pobudzenie psychoruchowe lub spowolnienie występujące niemal codziennie (które jest zauważalne dla otoczenia, a nie stanowi jedynie subiektywnego poczucia pacjenta).
• Męczliwość lub utrata energii obecne niemal codziennie.
• Poczucie własnej niskiej wartości lub nadmierne, nieadekwatne poczucie winy (może mieć charakter urojeniowy) obecne niemal codziennie (lecz nie sprowadzające się tylko do wyrzucania sobie faktu bycia chorym).
• Zmniejszona zdolność koncentracji lub brak decyzyjności obecne niemal codziennie.
• Nawracające myśli o śmierci (lecz nie sprowadzające się tylko do lęku przed umieraniem), nawracające myśli samobójcze bez sprecyzowanego planu samobójczego lub z planem samobójczym lub próby samobójcze.

Rodzaje depresji

Depresję możemy podzielić na łagodną, umiarkowaną lub ciężką, w zależności od tego ile dana osoba prezentuje objawów. 

Może też być to pojedynczy epizod, lub depresja nawracająca, którą stwierdza się już po wystąpieniu drugiego epizodu.

Jeśli nawracająca to epizod depresji może pojawiać się zawsze w określonej porze roku, wtedy jest to depresja sezonowa.

Może to być również dystymia (objawy łagodne, utrzymują się minimum 2 lata).

W depresji mogą również wystąpić objawy psychotyczne, czyli omamy i urojenia. Diagnozuje się wtedy epizod depresji ciężki z objawami psychotycznymi.

 Depresja okołoporodowa, którą diagnozuje się wtedy gdy objawy depresji występują w ciąży lub do 12 m-cy po urodzeniu dziecka.  

Depresja okołoporodowa

Depresja poporodowa jest jednostką chorobową ujętą w klasyfikacjach chorób: europejskiej ICD-10, i amerykańskiej DSM 5.  Wg tych klasyfikacji depresja poporodowa rozwija się w 4-6 tygodniu po porodzie. Jednak obserwacja jest taka, że objawy depresji poporodowej mogą pojawić się nawet 12 m-cy od porodu. DSM  V ujmuje wspólnie depresję ciążową oraz poporodową jako stany depresyjne okołoporodowe. 

Jak widzisz depresja to nie tylko smutek, to złożona choroba, powodująca tak duże cierpienie, że wpływa na wiele aspektów codziennego funkcjonowania. 

Bibliografia: 

1. Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Rozdział 5. Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD-10. Badawcze kryteria diagnostyczne. 

2. Kryteria Diagnostyczne Zaburzeń Psychicznych DSM 5. 

Do stworzenia strony wykorzystano kreator stron www WebWave